Als u als ouder een geldbedrag aan een van uw kinderen leent, dan krijgt u een vordering op dat kind. Het kind zal op een gegeven moment deze lening weer aan u terug moeten betalen. Hoe gaat dat in zijn werk? En wat gebeurt er als u komt te overlijden? Daar wordt in dit artikel antwoord op gegeven.
Lening en geen schenking
Het is vanzelfsprekend dat het lenen van een geldbedrag geen schenking is. Een schenking hoeft namelijk niet terugbetaald te worden. Vroeger (vóór 2003) moest een schenking aan een kind na het overlijden van de ouder wel worden ‘teruggegeven’ aan de nalatenschap van de overleden ouder. De schenking werd op dat moment dus ook beschouwd als een soort lening.
Vanaf 2003 geldt dat eenmaal gedane schenkingen niet meer hoeven te worden ‘terugbetaald’ aan de nalatenschap. Eens gegeven blijft gegeven, is dus het uitgangspunt. Dit levert een verschil op tussen een schenking en een lening. Een bedrag dat slechts is uitgeleend, zal namelijk wél moeten worden terugbetaald aan de ouder of – als deze is overleden – aan zijn nalatenschap.
Duidelijkheid is de sleutel!
Als u een geldbedrag aan een van uw kinderen leent, is het belangrijk om hierbij duidelijk de voorwaarden van de lening (zoals eventueel verschuldigde rente en de termijn waarop de lening moet worden terugbetaald) vast te leggen, zodat het in de ogen van het kind geen schenking is, of geen verjaarde schuld kan worden (omdat u deze niet meer heeft geïnd).
Om te voorkomen dat onduidelijkheid ontstaat over de vraag of het geld is uitgeleend dan wel geschonken en of een schuld al dan niet is verjaard, kan worden gewerkt met een schuldbekentenis. Daarin kunnen de voorwaarden worden vastgelegd waaronder u het geld uitleent. In de schuldbekentenis kunnen onder meer bepalingen worden opgenomen over de te betalen rente, de aflossing en de opeisbaarheid van de lening. De notaris of ander deskundig adviseur kan u begeleiden bij het opstellen van een dergelijke schuldbekentenis.
Aandachtspunten waaraan bijvoorbeeld aandacht moet worden besteed zijn:
1. Lening & rente
Als u afspreekt dat geen rente is verschuldigd over de lening, kan sprake zijn van een schenking, ter grootte van het rentevoordeel. Als dit voordeel groter is dan het bedrag dat per jaar maximaal vrij van schenkbelasting aan iemand kan worden geschonken, moet in beginsel schenkbelasting worden betaald.
Om te voorkomen dat schenkbelasting moet worden betaald, moet een zakelijke rente worden afgesproken. Uw notaris of adviseur kan u hierover adviseren.
Pas op: Er is ook sprake van een schenking als een zakelijke rente wordt afgesproken tussen u en het kind, maar u de rente weer teruggeeft aan het kind.
Voorbeeld
Ouder Anton verstrekt een lening aan kind Bas en ze spreken een zakelijke rente af over deze lening. Anton geeft op een gegeven moment de rente die hij heeft ontvangen van Bas weer terug aan Bas. Dit betreft een schenking. Indien dit teruggegeven bedrag minder is dan de vrijstelling voor de schenkbelasting, is geen schenkbelasting verschuldigd. Indien dit meer is, is wel schenkbelasting verschuldigd.
2. Lening & aflossing
Als de lening kan worden aangemerkt als eigenwoningschuld van het kind, kan de rente op deze schuld voor het kind aftrekbaar zijn in box 1. Indien het een nieuwe lening betreft (althans geen sprake is van het oversluiten van een lening die is aangegaan vóór 1 januari 2013), is voor het recht op renteaftrek echter wel vereist dat met betrekking tot de lening wordt afgesproken dat deze in 30 jaar tenminste annuïtair wordt afgelost. Als niet aan deze aflossingseis wordt voldaan, is de rente voor het kind niet aftrekbaar in box 1.
3. Lening & opeisbaarheid
Het is verstandig om in de schuldbekentenis ook een bepaling op te nemen voor de situatie dat het kind failliet gaat, in de schuldsanering terecht komt, onder curatele wordt gesteld of als er beslag op het vermogen van het kind wordt gelegd. Er kan worden vastgelegd dat de lening opeisbaar wordt als één van deze voorgenoemde gevallen zich voordoet. Als deze opeisbaarheid is geregeld, heeft u nog een kans om een deel van het uitgeleende geld terug te krijgen.
Wat gebeurt er met de lening na overlijden?
Als de ouder overlijdt, zal de vordering op het kind tot de nalatenschap van deze ouder gaan behoren en worden de erfgenamen (bijvoorbeeld alle kinderen) schuldeiser van het kind dat die schuld heeft. De erfgenamen kunnen verlangen dat de schuld van het kind aan de nalatenschap op zijn erfdeel kan worden toegerekend. Zo kan de schuld worden verrekend met het erfdeel van het kind. De andere kinderen worden dan niet geconfronteerd met het feit dat ze nog wat te vorderen hebben op hun broer of zus.
Kan een ouder een schuld ook kwijtschelden?
Als een ouder in eerste instantie aan zijn kind een lening heeft verstrekt, is het mogelijk dat de ouder op een later moment beslist om de lening kwijt te schelden. Die kwijtschelding vormt een schenking, waarover (voor zover meer dan de schenkvrijstelling) schenkbelasting verschuldigd is.
Het kwijtschelden van een lening door een ouder tijdens leven kan overigens spanningen meebrengen in de onderlinge familieverhoudingen. Dit kan namelijk de legitieme portie van de andere kinderen schenden (zie over de legitieme portie van een kind ook Met Recht Geregeld 2020-04).
Tip: Bespreek uw situatie goed met uw notaris, zodat het juiste advies kan worden gegeven over een eventueel door u aan uw kind te verstrekken lening en de daaraan te verbinden voorwaarden. Heeft u al geld uitgeleend maar de voorwaarden voor deze lening nog niet schriftelijk vastgelegd? Ook dan is het verstandig om hier actie op te ondernemen!
Samenvatting
Bij het uitlenen van een geldbedrag aan een kind, is het belangrijk om hierbij duidelijk de voorwaarden van de lening vast te leggen, zoals eventueel te betalen rente, de aflossing en de opeisbaarheid van de lening. Die duidelijkheid kunt u geven door een schuldbekentenis op te maken van de lening. De notaris of ander deskundig adviseur kan u hierbij van dienst zijn en weet op welke (fiscale) aandachtpunten moet worden gelet. Denk ook goed na over wat er moet gebeuren met de lening op het moment dat u komt te overlijden. Moet het kind de lening dan nog steeds terugbetalen? U kunt uw wensen hierover in uw testament vastleggen.
Ga naar uw notaris voor deskundig advies, het eventuele opmaken van een schuldbekentenis voor uw lening en een testament.
Plaats op uw website en social media
Waar moet u op letten als u geld uitleent aan uw kind? Of heeft u al een geldlening verstrekt, maar deze lening nog niet schriftelijk vastgelegd? Lees in dit artikel waarom het verstandig is om altijd een schuldbekentenis op te stellen! #MetRechtGeregeld
Met Recht Geregeld is een product van FBN Juristen. Aan de inhoud van dit artikel is de uiterste zorg besteed, maar door de beperkte omvang is het onmogelijk om alle facetten en gevolgen van een onderwerp te belichten: het betreft een artikel op hoofdlijnen. Voor informatie over uw specifieke situatie: vraag uw notaris of een andere adviseur!
FBN Juristen besteedt de uiterste zorg aan de inhoud van de artikelen, maar aanvaardt geen aansprakelijkheid in geval van onvolledigheid of onjuistheid van een artikel, noch voor de gevolgen daarvan.
